Như thể đại dịch Covid-19 chưa đủ, quốc gia mỹ từ hơn bố tuần ni bị cuốn vào một trong những trận dịch không giống trong cơn đại dịch - trận dịch chống đấm đá bạo lực của công an và khác nhau chủng tộc sau chết choc tức tưởi của một tín đồ da đen dưới đầu gối của một viên công an da white ngày 25/5, 2020 ở thành phố Minneapolis nằm trong tiểu bang Minnesota.
Bạn đang xem: Người da đen ở mỹ
Cơn lốc ko chỉ ra mắt tại những thành phố sống Mỹ mà lại đã lan ra những nước khác, như Pháp, Anh, Đức, Úc, New Zealand cùng vài địa điểm khác.
Cơn lốc ngoài ra không ngưng ở hiện tại mà còn vươn vào cả quá khứ, khi các pho tượng không những của phe phiến loạn Confederate đòi ly khai vào cuộc kháng chiến Hoa Kỳ vào vào giữa thế kỷ 19 bị lag đổ, nhưng mà cả các pho tượng của rất nhiều nhân vật dụng xưa tại một số thành phố nghỉ ngơi Âu châu cũng trở nên chiếu cố vì đã công ty mưu, tiếp tay giỏi dung chăm sóc nạn buôn bán nô lệ da đen và tàn phá các dung nhan dân nằm trong địa vào những thế kỷ trước.
Tất nhiên cơn lốc đã không chừa những mái ấm gia đình gốc Á. Cùng đã hẳn fan gốc Việt cũng trở thành cuốn vào vào đó.
Hầu như mọi người quên hẳn Covid, mang các chuyên viên y tế báo động về sự ngày càng tăng của những ca nhiễm, của rất nhiều ca phải vào khám đa khoa chữa trị, về những con số tử vong.
Xem thêm: Top 10 Mẫu Phân Tích Bài Thơ Song Cua Xuan Quynh, Phân Tích Sóng Xuân Quỳnh Hay Nhất
Một người bạn gửi đến tôi phiên bản điện thư bởi tiếng Việt kèm cùng với hình chiếc hòm mạ vàng chở xác người bọn ông da đen chết bên dưới đầu gối của viên công an da trắng, để trong dòng xe tang sơn trắng do ngựa chiến kéo, đưa tín đồ quá rứa tới nơi yên ngủ cuối cùng, với số đông lời lẽ miệt thị, vô ý thức, như sau:
''Đang là 1 trong tội phạm ma túy phút chốc trở nên thiên thần, với cỗ áo mạ vàng, bao gồm xe con ngữa kéo, không khác gì Tổng Thống, với hàng ngàn nhân vật quan trọng đặc biệt trong đảng dân chủ, cùng hàng vạn người tham dự.''
''Hàng trăm viên chức chính phủ nước nhà quì mọp dưới linh cửu của ngài nhằm tỏ lòng thành kính và ngưỡng mộ.''
''Quỹ tương trợ đám tang mang đến ngài đang quyên góp được bên trên 13 triệu đô la. Thành viên Dân chủ của Quốc hội Mỹ sẽ quỳ ước nguyện cho ngài và phong tặng ngài là nhân vật liệt sỹ. Trường hợp đảng Dân công ty nắm phần lớn trong Quốc Hội, ngài sẽ tiến hành đặt tên đường. Tiểu truyện của ngài tội phạm sẽ được đem dạy đến lớp trẻ. Các em sẽ theo gương ngài, không nhất thiết phải học hành. Cứ phạm tội hoàn thành vô tình tìm cách để cho cảnh sát bóp cổ chết, đã trở thành anh hùng đời đời bước vào lịch sử. Nếu không được trở thành hero cũng thành triệu phú trong vài ngày.
Nguồn hình ảnh, Getty Images
Chắn hẳn lời "tang điếu" này đã khiến cho một chị các bạn của tôi, một nhà truyền thông media gốc Việt và là fan triệt để cung ứng TT Trump do tin ông phòng Trung Quốc, tàn ác trước một viễn tượng công dụng bầu cử tổng thống sắp tới có thể ngoài ý muốn đó, đã tuyên cha là nếu như ông Trump thất cử và người của đảng Dân nhà lên, chị sẽ… dọn về Việt Nam. Ba mươi lăm năm trước, như bao người miền nam bộ dạo ấy, chị sẽ xoay sở nhằm di cư lịch sự Mỹ lánh nạn cộng sản độc tài đảng trị. Tôi suy nghĩ chị cũng chỉ nói vậy vào cơn giận dữ.
Gia đình tôi cũng ko tránh khỏi phân chia rẽ, dù nhiều phần ngấm ngầm. Cậu bé lớn ở trong phe cộng Hòa, tất nhiên là không nhiều nhiều share và cung cấp đường lối của tổ chức chính quyền ông Trump, từ một trong những biện pháp kháng dịch tới bài toán nhìn một biện pháp tiêu cực các cuộc biểu tình của người da đen, tuy nhiên đã bao gồm sự tham dự của nhiều sắc dân khác, kể từ đầu đến chân gốc Á. Trong khi đó, hai cô em - một nằm trong đảng Xanh, với một bí mật đáo hơn phải tôi phân vân cô ở trong đảng như thế nào - có ý niệm chính trị phóng khoáng, tất nhiên là bất đồng với cái gọi là chế độ chống dịch của cơ quan ban ngành ông Trump. Với hai cô bao gồm thái độ bao dong hơn, còn nếu không nói là có cảm tình, đối với cuộc tranh đấu của người da black nói riêng và da mầu nói chung, chống lại sự minh bạch chủng tộc.
Phần tôi ko thuộc đảng làm sao - "nonpartisan," như vẫn được ghi trên các giấy tờ bầu bán. Tôi hỗ trợ những việc làm gồm tính giải pháp nhân bản, có lợi cho làng mạc hội nói chung, và kháng lại bất cứ sự bất công bọn áp nào. Mặc dù vậy, nhiều lúc giữa cậu nhỏ và tôi bao hàm cuộc bàn bạc dẫn tới bế tắc, đành gật đầu với nhau là… sự không tương đồng ý. Các em của cậu ta thì hoàn toàn tránh tranh cãi với ông anh.
Thành ra, trong cơn đại dịch tởm gớm trước đó chưa từng có, thân một nền kinh tế tài chính khủng hoảng, xóm hội bất ổn, chần chừ tới bao giờ mới chấm dứt, mẹ con tôi hầu như không dựa được vào nhau ngoài những thăm hỏi làng giao mang lệ. Cậu con tôi, mặc dù vậy, không nhìn những cuộc biểu tình đòi được đối xử bình đẳng bởi cái quan sát nhiễm định kiến về mầu da, chủng tộc, nhưng mà với những bận lòng thực tiễn, ví dụ điển hình như, trường hợp tước đi đông đảo lựu đạn cay, hầu như thế khóa cổ (chockhold), làm thế nào một công an khống chế được một đám fan giận dữ, một kẻ tình nghi to khủng hung dữ, v.v...
Tôi không tồn tại câu trả lời, chỉ nói tôi không chấp nhận việc quân team hóa cảnh sát vốn nhiệm vụ chính là bảo vệ an toàn cộng đồng. Tại sao cảnh sát mỗi khi nổ súng là phải chết người? trên sao không chỉ bắn bị yêu mến một kẻ tình nghi? Đó là câu hỏi thường đến trong đầu tôi mỗi lúc nghe đến tin một công an bắn chết người, đa phần là domain authority đen.
Tôi biết nhiều gia đình gốc Á nói thông thường và Việt nói riêng cũng không thuận hòa gì hơn. Bên trên Facebook, cô con gái út nói lại (vì tôi không dùng diễn bầy này), các cháu của tớ đang bội nghịch đối việc một cô em tôi đang đưa đa số hình ảnh kỳ thị người da đen lên trang của mình. Trong đám cháu này còn có hai cô, một ra đời ở Pháp nhưng khủng lên tại Mỹ và một hình thành tại Mỹ, đang tham gia Cuộc Diễn Hành của thanh nữ vào đầu năm mới 2017 bội phản đối ông Trump.
Dường như chiếc hố phân cách thế hệ giữa những bậc bố mẹ di dân vốn hủ lậu và con cái - trưởng thành và cứng cáp hoặc có mặt tại Mỹ với chịu tác động của nền giáo dục đào tạo nhân bạn dạng và khai phóng, nên phóng khoáng vào các quan tâm đến về chính trị, xóm hội, với cả vào việc bảo đảm an toàn môi trường - vẫn thêm bị khơi rộng ra trong trường hợp dịch-trong-đại-dịch hiện tại tại."
Kỳ thị da đen trong xã hội gốc Á có nền tảng gốc rễ từ huyền thoại 'dân thiểu số mẫu mực,' nhưng giới lãnh đạo bạn da white đã, nhằm đối phó với trào lưu đòi dân quyền vào thập niên 1960, khiến cho để gây phân chia rẽ giữa tín đồ Mỹ nơi bắt đầu Á với những dân domain authority mầu khác," Marina Fang viết ngay sát đây. "Nhiều di dân gốc Á vẫn nhập trung tâm cái ý thức ấy, sẽ hành xử dưới dòng cảm tưởng sai lạc là cứ sinh sống 'ngoan ngoãn' thì sẽ sớm hội nhập vào với xã hội da trắng và được nhập phe với người da trắng."
Nguồn hình ảnh, Reuters
Chụp lại hình ảnh,
Tác giả Fang mang đến rằng đó là nguyên nhân sâu sát của thái độ phân biệt mầu da của người gốc Á. Tất nhiên việc fan gốc Á khác nhau hoặc cả tẩy chay người da black cũng còn vì những va chạm mang lại xung đột kình kháng lẫn nhau, từ đó thành định kiến, cũng có, tuy vậy vấn đề kia ở ngoài phạm vi của bài bác này.
Trong ngôi trường hợp người việt thì chiếc nguyên nhân, theo tôi, còn nâng cao hơn là muốn làm những người gốc Á "ngoan ngoãn" để mau hội nhập.
Người Việt đến Mỹ mang theo khá nhiều di sản quí giá có, mà không đáng gì rồi cũng có. Quí giá chỉ thì là mẫu di sản cùng Hòa (đúng nghĩa, chưa hẳn là loại lý tưởng cùng Hòa đã bị sa đọa từ bỏ vài năm trở về đây tại Mỹ) nhưng tôi sẽ đề cập cho tới trong bài "Nhìn lại hành trình dài dựng nước vào thời chiến: nước ta Cộng Hòa, 1954-1975."
Di sản ko đáng mang theo là lòng tin kỳ thị đối với những chủng tộc khác, trừ bạn da trắng. Ai thuộc rứa hệ tôi, những người dân hiện ở tầm tuổi 70-80 gần đất xa trời, hẳn phần nhiều nhớ hồi nghỉ ngơi Việt Nam, người việt nam có thói quen gọi tất cả những tín đồ thuộc dân tộc thiểu số, đa phần sinh sinh sống trên cao nguyên trung bộ là Mọi, ko coi bọn họ là ngang hàng với mình. Người nào cũng biết nhỏ lai đã biết thành đối xử nỗ lực nào, dưới thời thực dân Pháp cũng như sau này trong thời kỳ quân nhóm Mỹ tham chiến sinh sống Miền Nam.
Các trẻ nhỏ lai Mỹ, duy nhất là Mỹ đen, đã trở nên hư sợ hãi tới độ những em lúc đến Mỹ trong chương trình Homecoming ko còn có thể thích nghi, khoan nói về hội nhập vào cuộc sống tại quê hương của cha, mặc mang lại các hỗ trợ của cơ quan chỉ đạo của chính phủ và cơ hội học hành để tiến thân. Vì vì, giản dị, những em hồi còn sống Việt Nam không còn được cắp sách tới trường vì buộc phải tranh sinh sống và chống chọi với niềm tin kỳ thị.
Dù đã những thập niên sinh sống tại Mỹ, họ vẫn bao gồm thói quen chú ý xuống những người dân có mầu da đậm hơn domain authority mình. Tôi có chị các bạn kể là khi con gái chị có các bạn trai là fan da đen, chị bi thảm và lo lắm. "May sau cháu lấy một một người da trắng, lại có cấp bậc cao vào quân đội, lại vừa lên chuẩn tướng," chị hoan hỉ kể. Đã hẳn là chị không chịu đựng được lúc Hoa Kỳ tất cả vị tổng thống da black đầu tiên. Chị thù ghét bà xã của ông ta tàn tệ. Cho tới nỗi tôi đề nghị hỏi chị trên sao, bà ta có làm cái gi chị không, thì chị đáp: "Tại bà ta xấu quá"!
Chị bạn này chưa hẳn là người chúng ta gốc Việt duy nhất của tớ ghét TT Obama do ông đen, cho dù tổ tiên không phải là dân Phi châu bị người da white bắt cóc mang bán làm nô lệ bốn cụ kỷ trước. Tất cả chị bạn kết tội ông cựu tổng thống da đen là tham nhũng, tôi hỏi sao biết, thì chị nói khi lên làm tổng thống, nhì ông bà nghèo rớt mồng tơi, nhưng giờ ngồi trên bạc đãi triệu. Chị ko biết, hay không muốn biết, là dòng đống tệ bạc triệu ấy nhiều phần là trường đoản cú giao kèo đến hai cuốn hồi cam kết của ông bà. Chị các bạn còn bảo tôi "chờ vụ Obamagate vẫn ra ánh sáng" rồi tương khắc biết.
Đấy là tín đồ gốc Việt làm việc Mỹ. Không ít người dân Việt sinh hoạt Âu châu cũng không chịu lose tinh thần tẩy chay này. Người sáng tác Lâm Bình Duy Nhiên, một nhà chuyển động cộng đồng sống tại Thụy Sĩ, vừa mới qua kể trong một nội dung bài viết với cái tựa vỏn vẹn chữ Mọi, một lần ông theo mấy bạn bạn vào một tiệm nạp năng lượng Việt ăn uống tối:
Anh chúng ta tôi nôn nóng giải thích. Cô công ty quán buột miệng xin lỗi và cố lý giải vì thấy được tôi "đen tương đương tụi da đen quá"!
"
Tác giả bài "Mọi" trích một câu văn (nói là của Phan Chu Trinh, cùng tôi lưu lại đây vì không tồn tại phương tiện để kiểm chứng): "Dân tộc nước Nam, trên kế hoạch sử, gồm hai công năng cực đoan phản đối nhau: một là quánh tính bài bác ngoại cùng ỷ ngoại; hai là công năng tự tôn và tự ti. Hai công năng đó sẵn làm việc quốc dân, trong não đông đảo người. Mỗi dòng nhân thời thế, địa vị của nó cơ mà phát hiện, rồi trong khi phát hiện tại lại gần như đi tới cực đoan, lại khi vẫn tới rất đoan, mỗi cái gần như giữ lý do, siêng cậy vào tập quán, lợi hại phần nhiều bị bịt lấp ko thấy."
Nguồn hình ảnh, Getty Images
Người Việt để chân tới nước mỹ vào thân thập niên 1970 lúc cỗ bàn dân quyền dù không toàn hảo đã được bạn bè sẵn, chỉ việc ngồi vào bàn ăn. Ít ai hỏi cỗ bàn đó vị đâu cơ mà có.
Đó là vì những cuộc tranh đấu khổ cực đẫm tiết của tín đồ da black trong phong trào tranh đấu đòi quyền công dân vào thân thập niên 1960. Đấy là chưa tính cuộc tranh đấu kéo dãn trên bẩy thập niên của thanh nữ Mỹ đòi quyền đầu phiếu. Với cả rất nhiều cuộc cố gắng của bạn Mỹ gốc Á, cũng không ngoài mục đích đòi quyền con tín đồ không rành mạch chủng tộc hay dòng giống.
Họ phấn đấu để hoàn toàn nền dân chủ chưa tuyệt đối hoàn hảo của Hoa Kỳ vì các vị lập quốc khi viết bản Hiến Pháp 254 năm về trước mới chỉ nghĩ được tới quyền bình đẳng riêng của người đàn ông domain authority trắng. Chính các dân thiểu số domain authority mầu đã cùng đang giúp cho nền dân công ty Hiệp Chủng Quốc trở đề xuất hiện thực với toàn hảo hơn.
Nguồn hình ảnh, Getty Images
May mắn thay thanh niên gốc Việt không chia sẻ cái quan sát thiển cận của phụ thân anh mình. Họ luôn ghi nhớ nhắc nhở những bậc cha anh về việc vào thời gian cuối thập niên 1970 khi sản phẩm trăm, chục, vạn người việt lánh nạn cộng sản bị kẹt ở phần lớn trại tị nàn trong vùng Đông phái nam Á, một nhóm trí thức da đen đã thiết lập nguyên một trang báo của tờ new york Times để kêu gọi chính che Mỹ open giúp bọn họ được định cư tại Mỹ.
Trang website diacritics.org của nhóm trẻ Diaspora of Vietnamese Artist Network cũng đã dành số đặc biệt quan trọng tháng này để xác định chỗ đứng cạnh bên người da black chống lại bạo lực của cảnh sát.
Giới trẻ gốc Việt đang không im lặng. Tôi cảm giác hãnh diện về họ. Cầu xin họ sẽ sớm qua những cơn dịch bệnh hiện tại.
Nhà báo Trùng Dương là cựu công ty nhiệm nhật báo Sóng Thần (1971-1975), hiện đang sinh sống trong Sacramento, Hoa Kỳ.
