Tranh Thêu Vinh Quy Bái Tổ

Năm 1484, Vua Lê Thánh Tôn ban lệ “Bia Đá Đề Danh”, tức thị danh tánh của các tân khoa tiến sĩ trong những kỳ thi, được tự khắc vào bia đá, dựng ở quốc tử giám tại thế đô Thăng Long. Trên từng bia đá, ngoại trừ danh tánh, quê nhà của các tân khoa tiến sĩ trong kỳ thi đó, còn có danh tánh của các quan ngôi trường chấm thi với một bài xích văn bia nói về ý nghĩa của việc học tập và việc giao hàng đất nước. Tuy nhiên trải qua nhiều trận chiến tranh tàn phá, hiện thời tại Văn Miếu hà nội thủ đô vẫn còn 82 bia đá trong tổng cộng 117 bia đã được lập. Theo sử sách, tính cho đến năm 1800, nước ta đã sở hữu được 2266 vị tiến sĩ.

Cũng kể từ năm 1484, những tân khoa được đơn vị vua ban yến tiệc, nón áo, cân đai và cho quân nhân hầu chuyển rước về chỗ sinh tiệm “Vinh Quy Bái Tổ”. Dân chúng trong thức giấc huyện, làng mạc xã hãnh diện đón tiếp vị tân khoa cùng với cờ, lọng, chiêng, trống rầm rộ. Ví như vị tân khoa đang có gia đình thì người vợ cũng được đón rước cùng với ông chồng theo đúng lệ “ngựa anh đi trước, võng thiếu phụ theo sau”. Lúc trở về tới làng, vị tân khoa sẽ tới nhà cúng tổ của mẫu họ cùng đình làng lạy tạ tổ tiên, rồi về lạy tạ thầy dạy dỗ và thân phụ mẹ.

Vinh Quy Bái Tổ không những là vinh dự đến vị tân khoa, cho cha mẹ họ hàng, thôn ấp mà còn là dịp để vị tân khoa bỏ bày lòng biết ơn so với tổ tiên, phụ huynh và thầy dạy theo đúng đạo lý Việt Nam: “Công cha, nghĩa mẹ, ơn thầy”. Dân tộc vn rất hãnh diện với truyền thống văn hóa này.