Tác giả: bộ Y tếChuyên ngành: Hồi sức cung cấp cứuNhà xuất bản:Bộ Y tếNăm xuất bản:2015Trạng thái:Chờ xét duyệtQuyền truy vấn cập: cộng đồng

RẮN CẠP NIA CẮN

ĐẠI CƯƠNG

Rắn độc cắn là một trong cấp cứu giúp thường gặp mặt ở đa số lúc, đều nơi. Ở Việt Nam cho tới thời điểm bây giờ đã vạc hiện có 60 loài rắn độc, mặc dù các chủng loại rắn cạp nia là 1 trong những trong số loài rắn độc nhất. Các loài rắn cạp nia thường gây nhiễm độc nhất vô nhị là rắn cạp nia miền bắc (Bungarus multicinctus)và rắn cạp nia miền nam (Bungarus candidus).Bạn vẫn xem: Rắn cạp nong thông thường

Nọc rắn cạp nia tất cả chứa các độc tố hậu synape và đặc biệt quan trọng độc tố tiền synape gây liệt mềm kéo dài. Nọc rắn cạp nia miền bắc bộ và rắn cạp nia miền

Nam rất có thể chứa độc tố loại natriuretic peptide tăng thải natri qua thận mang tới hạ natri máu.

Bạn đang xem: Rắn cạp nong thông thường

Hầu hết các trường hợp bị rắn cạp nia cắn có khả năng sẽ bị liệt cơ mang tới suy hô hấp với tử vong còn nếu không được nhanh chóng mang tới cơ sở y tế sớm nhất để cung cấp cứu, chữa bệnh kịp thời, tích cực và lành mạnh với những biện pháp cấp cứu, hồi sức, đặc biệt thở máy. Huyết thanh chống nọc rắn sệt hiệu giúp căn bệnh nhân nhanh chóng tự thở và vứt máy, tinh giảm đáng kể thời hạn nằm viện với giảm các biến chứng.

NGUYÊN NHÂN

Các chủng loại rắn cạp nia làm việc Việt Nam

Rắn cạp nia Nam (Bungarus candidus ): mang tên khác là rắn mai gầm, tên tiếng Anh Malayan krait. Phân bố: miền trung bộ và phái mạnh Việt Nam: Nghệ An, Quảng Bình, vượt Thiên-Huế, Quảng Nam, Phú Yên, Đắk Nông, Đắc Lắc, Lâm Đồng, Nha Trang, Ninh Thuận, Tây Ninh, Đồng Nai.

Rắn cạp nia Bắc (Bungarus multicinctus ): tên thường gọi khác là rắn cạp nia, rắn vòng trắng. Thương hiệu tiếng Anh: Chinese krait. Phân bố: miền bắc và khu vực miền trung (từ Huế trở ra). 

 


*

*

*

*

Hình 17.3: Rắn cạp nia sồng Hồng Hình 17.4: Rắn cạp nia đầu kim cương (

Lý vày bị rắn cắm thường gặp

Người nông dân khi lao động, người đánh, bắt cá sinh sống ao hồ bị cắm khi lội nước (thường ở chân), hoặc bắt cá trong lưới bị cắn(thường vào tay), vô tình bị cắn khi đi dạo trên đường, bị cắm khi đã ngủ xung quanh cánh đồng, trên nền nhà (rắn cạp nia rất hay b vào nhà).

CHẨN ĐOÁN

Lâm sàngTại chỗ

Thường không tồn tại dấu hiệu gì, nhiều khi chỉ nhận thấy 2 vệt móc nhỏ tuổi như đầu kim.

Tại nơi vết cắn không phù nề, không hoại tử. Ko thấy móc độc vì chưng móc độc của rắn cạp nia vô cùng nhỏ.

Toàn thân

Thời gian ủ bệnh: thường trong vòng vài giờ sau khoản thời gian bị cắn, bệnh dịch nhân bước đầu bị liệt những cơ, theo thiết bị tự từ các cơ vùng đầu mặt cổ, cơ liên sườn, cơ hoành và cuối cùng là những chi. Khi hồi phục thường ngọn bỏ ra là nơi hồi sinh trước.

Sụp mi: là 1 trong những trong những dấu hiệu đầu tiên, bệnh dịch nhân bộc lộ giống như bi quan ngủ, thường sau cuối sẽ sụp mi trả toàn, không mở được mắt. Mặc dù nhiên, bệnh nhân cũng ko nhắm kín đáo được mắt đề nghị dễ bị khô nứt giác mạc, bến hội chứng viêm, loét giác mạc trường hợp mắt ko được dọn dẹp vệ sinh và đóng bí mật hai bờ mi.

Đồng tử dãn buổi tối đa, tồn tại lâu suốt quá trình nằm viện cũng như đồng tử không co khi chiếu đèn (mất phản xạ ánh sáng) là một trong trong vệt hiệu đặc thù chỉ chạm chán ở rắn cạp nia cắn.

Liệt vận nhãn: các cơ bị liệt, nhãn cầu giảm bớt vận cồn hoặc bất động.

Đau họng, nói nặng nề và mở miệng to hạn chế, cạnh tranh nuốt dẫn đến ứ đọng đờm rãi là những tín hiệu của liệt hầu họng thường lộ diện chủ yếu ớt ở phần lớn BN bị rắn cạp nia cắn. Đây là tín hiệu được những bác sỹ lâm sàng rất chăm chú và là yếu đuối tố đưa ra quyết định cho chỉ định đặt NKQ.

Liệt cơ liên sườn, cơ hoành: hay gặp, tạo suy hô hấp. Suy thở là nguyên nhân chính dẫn mang đến tử vong với thương tổn nặng trĩu lên mang lại BN do rắn cạp nia cắn.

Liệt chi: liệt đối xứng hai bên, ngọn đưa ra là địa điểm liệt sau cuối và trong vô số nhiều trường hợp hoàn toàn có thể còn chuyên chở nhẹ hỗ trợ cho việc tiếp xúc giữa người mắc bệnh và thày thuốc, fan nhà. 

Tri giác: chất độc rắn cạp nia chỉ gây độc cùng với thần kinh ngoại biên, người bị bệnh bị liệt hoàn toàn các cơ biểu lộ giống hôn mê sâu hoặc mất não nhưng thực tế bệnh nhân vẫn tỉnh táo và nhấn thức gần như thứ bao phủ nếu được cung cấp hô hấp đầy đủ.

Tim mạch: thường có nhịp cấp tốc xoang, tăng ngày tiết áp.

Tiêu hóa: dịch nhân rất có thể có bớt nhu động ruột, dễ bị táo khuyết bón.

Tiết niệu: thường sẽ có cầu bàng quang, ít nước tiểu hoàn toàn có thể tăng do số lượng natri được vứt bỏ qua nước tiểu tăng. 

Da niêm mạc: hoàn toàn có thể có vã mồ hôi, domain authority lạnh.

Cơ: thông thường sẽ có đau những cơ, nhức toàn thân, tăng cảm giác đau. Người mắc bệnh bị liệt mềm các cơ cùng nằm bất động nhưng ít gặp gỡ tiêu cơ vân hoặc nếu bao gồm thường tiêu cơ vân cường độ nhẹ.

Cận lâm sàng

Ngoài các xét nghiệm thông thường như: cách làm máu, sinh hoá ngày tiết (urê, creatinin, AST, ALT, ...).

Điện giải máu và điện giải niệu: nhất là natri máu với natri niệu, cần chú ý xét nghiệm thường xuyên, tùy thuộc vào mức độ hoàn toàn có thể xét nghiệm trường đoản cú 1-3 lần/ngày. Thường gặp gỡ hạ natri máu. Hạ natri ngày tiết nặng hoàn toàn có thể xuất hiện từ ngày thứ nhất, thường xuyên rõ từ ngày thứ 2 và nặng nhất vào ngày thứ 3-5.

Chụp xquang phổi, chụp cắt lớp não khi người mắc bệnh liệt body toàn thân để minh bạch với mê mẩn do bệnh án não.

Điện chổ chính giữa đồ: nhịp cấp tốc xoang, không có thể hiện tăng gánh thất trái (phân biệt tăng huyết áp mới xuất hiện thêm do rắn cạp nia cắn với tăng tiết áp bao gồm từ trước).

Chẩn đoán xác định, dựa vào các trường hợp sau:

Bệnh nhân bị rắn cắn, bắt được rắn và có rắn hoặc ảnh của rắn tới, hoặc biểu đạt rõ rắn tất cả khúc đen khúc trắng.

Bệnh nhân nghi bị động vật (không quan sát rõ) cắn, tiếp đến xuất hiện các triệu chứng đặc trưng của rắn cạp nia cắm (vết gặm không sưng, đau họng, khó há miệng, nói khó, sụp mi, yếu đuối chân tay, cạnh tranh thở, đồng tử giãn to, hạ natri máu,...).

Trường thích hợp không nhận thấy rắn và lừng chừng bị cắn hay không, dựa vào:

(1) lâm sàng: người bệnh trước này vẫn khỏe mạnh, đột nhiên mở ra các triệu chứng đặc trưng của rắn cạp nia cắn sau thời điểm ngủ dậy (thường ngủ bên trên nền đất) hoặc sau khi đi làm việc hoặc đi dạo về (thường qua những bờ, bụi cây, ruộng có nước hoặc sát nước, ao, hồ, kênh, mương, máng, sông), vào viện vì các bệnh cảnh khác nhau (VD hôn mê, sụp mi, đau họng, mờ mắt, yếu đuối cơ)

(2): đã vứt bỏ các tại sao khác, VD tai biến chuyển mạch não, ngộ độc dung dịch ngủ, an thần.

Chẩn đoán phân biệt

Các bệnh lý hoặc tổn thương thần kinh trung ương (viêm não, tai đổi thay mạch não, u não,...): mê mẩn thật sự với sâu, nếu bao gồm mất óc thì tiểu nhạt, tăng natri máu, hay huyết áp tụt (rắn cạp nia cắn: năng lượng điện não cho thấy thêm bệnh nhân vẫn tỉnh, những dấu hiệu sống ổn định, không có phù não hay bất thường về cấu trúc não, ngày tiết áp hay tăng, natri niệu tăng, áp lực thẩm thấu và tỷ trọng thủy dịch tăng, natri máu hạ).

Rắn hổ chúa cắn, rắn hổ mang cắn: liệt tựa như nhưng thường nhẹ hơn và chỉ trong tầm vài ngày. Gồm sưng nề, hoại tử vùng dấu cắn.

Các bệnh lý thần ghê ngoại biên khác: Guillain Barré, porphyria, nhược cơ.

Các tại sao hôn mê khác: hạ mặt đường máu, ngộ độc thuốc,...

ĐIỀU TRỊ

Nguyên tắc điều trị

Bệnh nhân bị rắn cắm hoặc ngờ vực bị rắn cạp nia cắn cần được đưa ngay lập tức đến các cơ sở y tế có chức năng cấp cứu giúp hồi sức, nhất là đặt nội khí quản với thở máy. Lưu lại ý bảo vệ hô hấp trong quá trình vận chuyển.

Điều trị triệu chứng, chữa bệnh hỗ trợ: các biện pháp cấp cứu, hồi sức, đặc biệt đặt nội khí quản, thở máy và điều trị các triệu triệu chứng khác, phòng và điều trị các biến chứng do liệt, giảm bớt vận động, thở sản phẩm công nghệ kéo dài.

Dùng huyết thanh chống nọc rắn cạp nia: là vấn đề trị tối ưu, rút ngắn thời hạn thở sản phẩm công nghệ và thời gian nằm viện, tiêu giảm được các biến chứng.

Điều trị gắng thểSơ cứu:

Trường hợp hiểu rằng rắn cạp nia cắn

Mục tiêu sơ cứu:Làm chậm trễ sự hấp phụ của nọc độc về tuần hoàn hệ thống, giúp kéo dài thời gian người bị bệnh chưa bị liệt cho tới khi cho tới được cơ sở y tế gần nhất. Cấp cho cứu thở khi người mắc bệnh bị liệt, suy hô hấp để bảo đảm an toàn tính mạng người bị bệnh trong thời hạn vận chuyển.

Động viên người bị bệnh yên tâm, đỡ lo lắng.

Kỹ thuật băng ép bất động:

Vết cắm ở chân, tay.

Dùng băng rộng khoảng 5 -10 cm, buộc phải dài ít nhất 4-5 m với người lớn, hoàn toàn có thể băng chun giãn, băng vải, hoặc tự chế tạo từ khăn, quần áo. Tháo đồ trang sức ở chân, tay bị cắn. Không nỗ lực cởi quần áo nếu thấy khó, hoàn toàn có thể băng đè lên trên quần áo. Tiến hành theo quá trình sau (theo lắp thêm tự từ trên xuống dưới)


*

Hình 17.5 mang lại 17.8: kỹ thuật băng nghiền bất động 

(Trung trọng điểm chống độc, khám đa khoa Bạch Mai)

Đặt băng ngơi nghỉ vùng xung quanh ngón tay, chân

Băng kha khá chặt nhưng không quá mức (vẫn còn sờ thấy mạch đập, đủ để luồn một ngón tay qua giữa các nếp băng một giải pháp khó khăn).

Dùng nẹp cứng (miếng gỗ, que, miếng bìa cứng,...) để cố định và thắt chặt chân, tay.

Vết cắn sinh sống bàn, ngón tay, cẳng tay:

Băng nghiền bàn, ngón tay, cẳng tay.

Xem thêm: Cách Làm Cream Cheese Tại Nhà, Homemade Cream Cheese & Japanese Cotton Souffle

Dùng nẹp cố định và thắt chặt cẳng bàn tay.

Dùng khăn hoặc dây treo lên cổ dịch nhân.

Vết cắn làm việc thân mình, đầu, mặt cổ: dùng gạc, vải hoặc giấy gấp chế tác thành miếng có kích cỡ khoảng 5cm2, dày 2-3cm đặt trực tiếp lên vết cắm và ấn giữ liên tiếp lên vùng bị cắn nhưng không làm giảm bớt cử cồn thành ngực tốt hít thở của bệnh dịch nhân.

Kết hợp các biện pháp khác trên đường vận chuyển người mắc bệnh đến căn bệnh viện:

Nếu người bệnh khó thở: cung cấp hô hấp theo điều kiện tại chỗ, hà hơi thổi ngạt, bóp nhẵn ambu qua mask hoặc đặt nội khí quản kế tiếp bóp láng hoặc thở máy.

Nếu không có băng to bạn dạng như bên trên hoặc không bảo đảm an toàn làm đúng với yêu cầu băng nghiền bất động, hoàn toàn có thể ga rô tĩnh mạch (chú ý ko ga rô động mạch do gây thiếu hụt máu, nguy cơ tiềm ẩn tổn yêu quý đoạn chi).

Trích rạch, nặn máu, rửa dấu cắn: sau khoản thời gian đã băng nghiền hoặc garo tĩnh mạch, có thể chích, rạch da, nặn máu dưới vòi nước tan hoặc trong thau nước sạch, chăm chú chỉ rạch dài không thực sự 1cm và sâu không quá 0,5cm, con đường rạch dọc từ trục của chi.

Vận chuyển: ko để người mắc bệnh tự đi lại, để vùng bị cắn thấp hơn vị trí của tim, hối hả vận chuyển người bị bệnh tới cơ sở y tế sớm nhất có điều kiện đặt vận khí quản với bóp nhẵn hoặc thở máy.

Các giải pháp không khuyến cáo: mất thời gian đi kiếm thày lang lá thuốc và mong chờ tác dụng của các biện pháp này, gây điện giật, đắp những loại thuốc y học tập dân tộc, hoá chất lên vệt cắn, thực hiện hòn đá chữa trị rắn cắn, chườm giá vết cắn (chườm đá).

Nếu người mắc bệnh khó thở: điện thoại tư vấn cấp cứu vãn hoặc nhân viên cấp dưới y tế chỗ gần nhất, hô hấp nhân tạo, rất có thể hà tương đối thổi ngạt, bóp nhẵn ôxy qua mask hoặc ống vận khí quản (tuỳ theo điều kiện tại chỗ).

Tại căn bệnh viện:

Điều trị triệu chứng, chữa bệnh hỗ trợ:

Đặt NKQ, thở máy điều hành và kiểm soát thể tích hoặc áp lực phối kết hợp các biện pháp phòng phòng xẹp phổi.

Truyền dịch: hạn chế dịch truyền nếu không có chỉ định bù dịch

Theo dõi natri máu tối thiểu 1 lần/ngày nhằm phát hiện tại kịp thời hạ natri máu.

Điều trị hạ natri máu bởi dung dịch natriclorua 2% (phác thứ dưới đây).

Tăng huyết áp, nhịp nhanh xoang: dùng các thuốc chẹn beta giao cảm, ví dụ bisoprolol, atenolol, propranolol,…

Phòng và điều trị viêm phổi dịch viện.

Chăm sóc mắt:nếu người bệnh thở máy: ngay lập tức từ lúc vào phải rửa mắt bằng natri clorua 0,9%, băng mắt đảm bảo hai bờ ngươi khép kín, bé dại dầu A 3h/lần, tra phòng sinh khi bao gồm viêm giác mạc, kết mạc.

Ph ng phòng loét: lật trở căn bệnh nhân liên tiếp 3h/lần, xoa bóp những bị trí tỳ đè, ở đệm phòng loét,…

Dinh dưỡng: 35-40 Kcalo/kg/ngày.

Huyết thanh phòng nọc rắn cạp nia:

Khi gồm triệu hội chứng toàn thân đề nghị dùng nhanh chóng ngay.

Dùng bội phản ứng không thích hợp ở các đối tượng nguy cơ cao:

Test không phù hợp với HTKNR dương tính. Tất cả tiền sử dị ứng với các động đồ (như ngựa, cừu) được dùng để làm sản xuất HTKNR hoặc các chế phẩm máu thanh từ những động đồ vật này (ví dụ huyết thanh giải độc tố uốn ván).

Cần cần hội chẩn, quan tâm đến giữa cường độ nặng của người bệnh đang bị, công dụng và nguy hại dị ứng, đặc biệt quan trọng phản vệ.

Dùng dung dịch dự phòng:

Corticoid, dùng 1 trong những 2 thuốc: prednisolone 50mg/lần, (trẻ em 0,50,7mg/kg/lần), uống hoặc methylprednisolone 40mg/lần (trẻ em 0,5mg/kg/lần) tiêm tĩnh mạch. Dùng vào những thời điểm: 13 giờ, 07 giờ cùng 01 giờ trước khi sử dụng HTKNR.

Kháng histamin: diphenhydramine 10-20mg (trẻ em: 1,25mg/kg), tiêm bắp trước khi sử dụng HTKN.

Theo dõi cạnh bên mạch, tiết áp, da, niêm mạc và các dâu hiệu không thích hợp trong và sau thời điểm truyền HTKN.

Luôn chuẩn bị sẵn sàng cạnh giường những dụng rứa và thuốc cấp cho cứu bội nghịch vệ.

Cách dùng HTKN: Liều ban sơ 10 lọ, rất có thể thử test bằng phương pháp pha 01 lọ cùng với 100ml NaCl 0,9%, truyền tĩnh mạch, nếu như không có biểu thị dị ứng pha nốt 9 lọ trong 200 ml NaCl 0,9% (5ml/kg cân nặng nặng) truyền trong 60-90 phút, tối đa 30 lọ.

TIẾN TRIỂN VÀ BIẾN CHỨNG

Nếu có HTKNR cạp nia

Dùng HTKNR cạp nia là thủ tục điều trị tối ưu nhất. Người bị bệnh bị rắn cạp nia cắn được sử dụng HTKNR cạp nia đầy đủ liều (20 – 30 lọ) tiêm truyền tĩnh mạch đã chóng được rút ống NKQ cùng thôi thở máy. Thời gian điều trị trung bình người mắc bệnh bị rắn cạp nia cắn nếu gồm HTKNR cạp nia là 3-5 ngày.

Không gồm HTKNR cạp nia

Bệnh nhân bị rắn cạp nia cắn không được dùng HTKNR cạp nia nên được để ống NKQ và phải thở máy. Thời gian điều trị trung bình người bị bệnh bị rắn cạp nia cắn còn nếu như không được dùng HTKNR cạp nia là 2-4 tuần.

Quá trình thở máy kéo dãn sẽ kèm theo phần nhiều biến chứng do người mắc bệnh nằm khám chữa thở máy kéo dài như: viêm phổi căn bệnh viện, viêm loét bởi nằm lâu, suy dinh dưỡng, tắc đờm ống NKQ, tụt ống NKQ, loét giác mạc, ...

PHÒNG TRÁNH RẮN CẠP NIA CẮN

Càng kiêng xa rắn thì sẽ càng tốt: ko bắt rắn, không màn biểu diễn rắn, không doạ doạ rắn, không cầm, không trêu rắn trong cả khi rắn vẫn chết. Đầu rắn đã chết vẫn có thể cắn người. Không bắt rắn, xua đuổi hoặc thúc ép rắn trong một khu vực với không gian chật hẹp.

Đặc biệt cảnh giác cùng với rắn sau các cơn mưa, khi có lũ lụt, vụ mùa thu hoạch và thời gian ban đêm.

Cố núm đi ủng, dày cao cổ cùng quần dài, quan trọng đặc biệt khi đi trong đêm tối, đi ở quanh vùng nhiều cây cỏ.

Dùng đèn nếu ở vào bóng về tối hoặc vào ban đêm.

Không nằm ngủ trực tiếp bên trên nền đất.

Không thò tay vào các hang, hốc nhằm bắt ếch, cua, cá. Chú ý quan giáp khi làm việc bằng bàn tay, cẳng bàn chân trần ngơi nghỉ ruộng lúa hoặc ruộng nước có không ít cây cỏ.

Không sống nghỉ ngơi gần các nơi rắn thích trú ngụ hoặc thích cho như những đống gạch ốp vụn, lô đỏ nát, đụn rác, tổ mối, khu vực nuôi những động đồ vật của gia đình.

ĐIỀU CHỈNH HẠ NATRI MÁU cho BỆNH NHÂN RẮN CẠP NIA CẮN BẰNG DUNG DỊCH NATRICLORUA 2%

PHA 500 ML DUNG DỊCH NATRICLORUA 2%.

Chai NaCl 9%o lọai 500ml rút ra 60ml

Pha 12 ống NaCl 10% nhiều loại 5ml/ống (60ml) vào chai NaCl 9%o

Kết quả được 500ml dịch NaCl 2% bao gồm 170 mmol Na

PHA 1000 ML NATRICLORUA 2%.

Chai NaCl 9%o lọai 1000ml rút ra 120ml

Pha vào 24 ống NaCl 10% loại 5ml 

Kết quả dược 1lits dịch NaCl 2% tất cả 340 mmol Na

CÁCH BÙ QUA ĐƯỜNG TIÊU HÓA

NaCl nhiều loại gói 10g: trộn với 60ml nước lọc bơm qua sonde hoặc mang đến uống 6 lần/ ngày

ĐIỀU CHỈNH NATRI cho BỆNH NHÂN RẮN CẠP NIA CẮN CÓ HẠ NATRI MÁU

Na ≥ 130 mmol/l: muối nạp năng lượng 10g chia 6 bữa